Ochrona zwierząt - jakie są prawa zwierząt w Polsce?

Już na wstępie do Ustawy o Ochronie Zwierząt znajduje się zapis, który wyraźnie stwierdza, że zwierzę to istota żyjąca, zdolna do odczuwania cierpienia, a nie przedmiot. Człowiek ma moralny obowiązek zapewnić zwierzętom poszanowanie, ochronę i opiekę.

Choć opieka nad zwierzętami jest coraz na wyższym poziomie, wciąż są łamane podstawowe prawa zwierząt. Animalhotels.com przedstawia podstawowe informacje na temat praw zwierząt w różnych sytuacjach, aby edukować społeczeństwo i podkreślić, jak istotne jest poszanowanie i troska o naszych czworonożnych przyjaciół.

Poznaj petsitterów animalhotels
Znajdź i zarezerwuj opiekuna dla pupila w Twojej okolicy

Prawna ochrona zwierząt w Polsce

Stan obecnych regulacji prawnych dotyczących ochrony zwierząt w Polsce pozostawia wiele do życzenia. Często są one zbyt ogólne, a kary za ich naruszenie nie są wystarczająco surowe. Niestety, w społeczeństwie nadal brakuje odpowiedniej świadomości i wrażliwości na dobrostan zwierząt.

Ta obojętność i bagatelizowanie praw zwierząt przyprawia niejednego obrońcę praw zwierząt o ból serca. Przemysł często stawia na maksymalizację zysków i ignoruje potrzeby i dobro zwierząt, co wpływa negatywnie zarówno na ich zdrowie, jak i ludzkie wartości.

W odpowiedzi na te wyzwania, projekt ustawy o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób ma na celu wdrożenie w polskim porządku prawnym postanowień rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE. Wprowadzenie tych regulacji pomoże podnieść standardy ochrony zwierząt oraz zwiększyć świadomość społeczeństwa na temat ich praw i potrzeb.

Wszyscy powinniśmy zapoznać się z zasadami i regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt oraz działać w duchu poszanowania i troski o naszych towarzyszy. Wprowadzenie skutecznych regulacji i edukacja społeczna są kluczowe w budowaniu lepszego i bardziej wspierającego środowiska dla zwierząt.

Kto może być opiekunem zwierzęcia?

Zgodnie z przepisami prawa, osoba pełnoletnia może zostać właścicielem lub opiekunem zwierzęcia. Ten wymóg wynika z faktu, że dopiero po ukończeniu 18 lat, osoba uzyskuje pełną zdolność do czynności prawnych, co jest niezbędne do podjęcia odpowiedzialności za zwierzę.

Artykuł 431 kodeksu cywilnego potwierdza, że osoba, która chowa lub się posługuje zwierzęciem, jest odpowiedzialna za wszelkie szkody, które może ono wyrządzić, niezależnie od tego, czy było pod jej nadzorem, czy też zabłąkało się lub uciekło. Właściciel zwierzaka jest więc zobowiązany do naprawienia ewentualnych szkód.

Opiekun zwierzęcia ma także "obowiązek zapewnić mu pomieszczenie chroniące je przed zimnem, upałami i opadami atmosferycznymi, z dostępem do światła dziennego, umożliwiające swobodną zmianę pozycji ciała, odpowiednią karmę i stały dostęp do wody" (art. 9 Dz.U. 1997 Nr 111 poz. 724). Zaniedbanie w tym zakresie może skutkować odebraniem zwierzęcia przez odpowiednie organy. Wtedy zwierzę może zostać oddane do:

  • schroniska,
  • gospodarstwa rolnego,
  • ogrodu zoologicznego.

Wszelkie koszty transportu, utrzymania i ewentualnego leczenia pokrywa dotychczasowy właściciel.

Głośne szczekanie a prawo oświatowe

Opieka nad zwierzętami niesie ze sobą wiele wyzwań, zwłaszcza jeśli chodzi o zachowanie i spokój zwierzęcia, które może wpływać na otoczenie. Warto zrozumieć, że pies szczekający jest naturalnym zachowaniem, ale dla niektórych osób może to być uciążliwe, zwłaszcza jeśli szczekanie jest głośne i występuje w nadmierny sposób, zakłócając spokój psychiczny i porządek publiczny.

W sytuacjach, gdy szczekanie psa zakłóca spokój i ciszę nocną innych osób, właściciel może być ukarany zgodnie z przepisami prawa. Zgodnie z art. 51 § 1 kodeksu wykroczeń, osoba, która zakłóca spokój, porządek publiczny lub spoczynek nocny, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności lub grzywny w wysokości od 20 zł do 5 tys. zł. Jest to środek mający na celu zapewnienie porządku i spokoju w miejscach publicznych.

W przypadku problemów z nadmiernym szczekaniem psa, warto skonsultować się z behawiorystą zwierząt, który może pomóc zidentyfikować przyczyny tego zachowania i zaproponować odpowiednie rozwiązania.

Dziewczyna stojąca tyłem trzyma puchatego psa na ramieniu.

Prawa zwierząt podwórkowych

Ochrona zwierząt jest uregulowana przez prawo, które stawia jasne zasady opieki i warunków bytowania. W szczególności, jeśli chodzi o psy, ustawodawstwo określa zasady utrzymania w odpowiednich warunkach.

Zgodnie z nowelizacją ustawy o ochronie zwierząt z 2020 r., kojce przeznaczone dla psów powinny być odpowiednio dostosowane do wielkości zwierząt, aby zapewnić im komfort i odpowiednią przestrzeń. Każdy właściciel powinien zapewnić psu kojec dostosowany do jego wysokości w kłębie:

  • do 50 cm włącznie – powierzchnię kojca wynoszącą minimum 9 m²,
  • od 51 cm do 65 cm – kojec o wielkości nie mniejszej niż 12 m²,
  • powyżej 66 cm – powierzchnię kojca o wymiarach sięgających co najmniej 15 m².Również długość łańcucha, jeśli jest stosowany, powinna być odpowiednio regulowana, aby zapewnić zwierzętom swobodę ruchu i uniknąć niewłaściwego ograniczenia ich przestrzeni.

Minister właściwy do spraw rolnictwa ma za zadanie określić, poprzez rozporządzenie, wymagania i sposób postępowania w zakresie utrzymywania gatunków zwierząt gospodarskich, które zostały określone w przepisach Unii Europejskiej. W tym kontekście, celem jest zadbanie o właściwe warunki bytowania i opieki nad zwierzętami oraz zapewnienie ich dobrostanu i zdrowia.

Zapewnienie odpowiedniego dobrostanu zwierząt

Odpowiednia opieka nad zwierzętami to priorytet, a prawo reguluje kwestie zapewnienia im odpowiednich warunków życia i ochrony przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi. Właściciele psów mają obowiązek zadbania o odpowiednie schronienie, nawet takie jak buda, która chroni zwierzę przed niesprzyjającymi warunkami pogodowymi zagrażającymi jego zdrowiu lub życiu.

Dodatkowo, opiekun musi zapewnić psu odpowiednią dawkę ruchu poza kojcem, co najmniej dwa razy dziennie. W przypadku większej liczby psów w kojcu, każdemu zwierzakowi przysługuje odpowiednia powierzchnia, zgodnie z wymogami ustawowymi. Pierwszy pies powinien mieć przynajmniej 12 m², a każdy kolejny dodatkowe 4 m² przestrzeni.

Jeśli chodzi o łańcuchy, to ich długość musi wynosić co najmniej 5 metrów, aby zapewnić psu swobodę ruchu i uniknąć niewłaściwego ograniczenia jego przestrzeni.

W przypadku kotów, przepisy wymuszają jedynie obowiązkowe szczepienie na wściekliznę. Jednak odpowiedzialny właściciel również powinien zapewnić kotu odpowiednie warunki bytowe i opiekę, aby zagwarantować mu zdrowie i dobrostan.

Transport zwierząt domowych a ustawa o ochronie zwierząt

Czynności w zakresie transportu zwierząt również regulowane są prawem. Art. 6 ust. 2 Ustawy o ochronie zwierząt mówi – „transport zwierząt, w tym zwierząt hodowlanych, rzeźnych i przewożonych na targowiska, przenoszenie lub przepędzanie zwierząt w sposób powodujący ich zbędne cierpienie i stres, jest przestępstwem”. Według art. 35 ust. 1a grozi za to kara grzywny, ograniczenie wolności albo pozbawienie wolności do lat 3 (Dz.U.2022.572 t.j.). Zwierzęta więc nie mogą być przewożone luzem, a w specjalnych transporterach lub klatkach.

Znęcanie się nad zwierzętami

Prawo w zakresie ochrony zwierząt wyraźnie definiuje znęcanie się jako działania takie jak straszenie i drażnienie zwierząt, a także przetrzymywanie ich w nieodpowiednich warunkach. To ważne zrozumienie, że zwierzęta, podobnie jak my, odczuwają stres, ból i lęk, dlatego należy zapewnić im odpowiednie traktowanie.

Należy pamiętać, że zwierzęta nie mogą być przetrzymywane w niehigienicznych warunkach, które ograniczają im możliwość poruszania się w naturalny sposób i wykonywania naturalnych zachowań. Każdy opiekun powinien troszczyć się o odpowiednie schronienie dla swojego pupila, aby zapewnić mu komfort i bezpieczeństwo.

W celu zapewnienia ochrony zwierząt, Inspekcja Weterynaryjna oraz inne organy administracji rządowej i samorządu terytorialnego współpracują z samorządem lekarsko-weterynaryjnym oraz organizacjami społecznymi, które mają za cel ochronę zwierząt i edukację społeczeństwa w kwestii ich prawidłowego traktowania.

Wszyscy powinniśmy podejmować działania mające na celu przeciwdziałanie znęcaniu się nad zwierzętami i troszczyć się o ich dobrostan. Nie możemy być obojętni na cierpienie zwierząt, dlatego ważne jest, abyśmy dokonywali właściwych wyborów moralnych i odpowiedzialnych decyzji w sprawie ochrony zwierząt oraz ich traktowania.