Ciąża u kotów to fascynujący, a zarazem delikatny okres, który wymaga od właścicieli szczególnej uwagi i troski. Każdy miłośnik kotów prędzej czy później może stanąć przed wyzwaniem, jakim jest opieka nad ciężarną kotką. Proces ten, choć naturalny i często bezproblemowy, kryje w sobie wiele tajemnic i pytań, na które poszukujemy odpowiedzi.
Jednym z najczęściej zadawanych pytań wśród właścicieli mruczków jest to, ile trwa ciąża u kota, jak rozpoznać ciążę i jakie są jej objawy? Podpowiadamy!
Kiedy kotka może zajść w ciążę?
Kotka może zajść w ciążę bardzo wcześnie, zazwyczaj osiągając dojrzałość płciową około 6-7 miesiąca życia. Jednak, wczesna ciąża może stanowić duże zagrożenie dla zdrowia i życia kotki. W tym wieku jej organizm jest jeszcze za mały i słabo rozwinięty, by poradzić sobie z donoszeniem ciąży lub trudnym porodem.
Kotka może być płodna przez większość roku, w tzw. okresie rui, który występuje kilka razy do roku. Zaleca się, aby pierwsza ciąża u kocic hodowlanych rozpoczęła się nie wcześniej niż po ukończeniu 18 miesięcy i osiągnięciem wagi około 2,5 kg. Jest to ważne, aby mieć pewność, że kotka jest odpowiednio przygotowana fizycznie i zdrowotnie do ciąży oraz porodu.
Ciekawostką jest to, że kocięta z tego samego miotu mogą mieć różnych ojców, ponieważ kotka może być zapłodniona przez kilku kocurów w okresie rui. Dlatego też kontrolowanie otoczenia kotki i zapewnienie jej odpowiedniej opieki jest kluczowe dla zapobieżenia niechcianym ciążom i utrzymania zdrowia reprodukcyjnego kotki.
Ciąża urojona
Jeśli w czasie rui nie doszło do zapłodnienia, u kotki może wystąpić tzw. "ciąża urojona". Trwa ona zwykle przez około 30-40 dni. W tym czasie u kotki mogą powiększyć się gruczoły sutkowe, zwierzę może zacząć przygotowywać sobie gniazdo oraz często wydawać więcej dźwięków niż zwykle. Jednak, brak faktycznej ciąży nie wpływa na rozwój płodów, ponieważ w rzeczywistości nie doszło do zapłodnienia.
Często zdarza się, że w wyniku ciąży urojonej dochodzi do rozwoju stanu zapalnego w gruczołach mlecznych, co wymaga leczenia farmakologicznego. Podczas rui należy unikać jakiejkolwiek stymulacji, aby nie doszło do spontanicznej owulacji. Jeśli właściciel zauważy obrzęknięte sutki u kotki, należy jak najszybciej skonsultować się z lekarzem weterynarii w celu oceny stanu zdrowia kotki oraz ewentualnego rozwoju urojonej ciąży.
Regularne kontrole zdrowia i zachowanie czujności wobec zmian w zachowaniu oraz fizjologii kotki mogą pomóc w zapobieganiu i szybkim reagowaniu na potencjalne problemy zdrowotne.
Ile trwa ciąża kota?
To ile trwa kocia ciąża zależy głównie od rasy. Podręcznikowo, ciąża kota trwa od 63 do 65 dni, czyli średnio dwa miesiące lub dziewięć tygodni.
Jednak koty rasowe zazwyczaj chodzą w ciąży nieco dłużej niż popularne i powszechnie spotykane dachowce. Czas ten może ulec wydłużeniu o kilka dni. Dlatego tak istotne jest, by nad każdą kocią ciążą czuwał lekarz weterynarii.
Weterynarz może śledzić postępy ciąży, monitorować zdrowie kotki oraz potencjalne problemy zdrowotne związane z ciążą. Regularne wizyty są kluczowe dla zapewnienia, że ciąża przebiega prawidłowo i że kotka oraz jej potomstwo są zdrowe.
Objawy ciąży u kota
Pierwsze oznaki ciąży u kotki mogą być trudne do zauważenia. Jednak istnieje kilka symptomów, które mogą sugerować, że kotka jest w ciąży. Rozpoznanie ciąży jest możliwe dzięki kilku charakterystycznym cechom, takim jak:
- Zaróżowione i powiększone sutki - sutki kotki mogą zmienić kolor na różowy i powiększyć się wraz z postępem ciąży.
- Zwiększony obrys brzucha - w miarę rozwoju płodów, brzuch kotki staje się coraz większy, co jest widoczne w zwiększonym obrysie brzucha.
- Zwiększony apetyt i przybieranie na wadze - kotka może zacząć jeść więcej i przybierać na wadze w wyniku ciąży.
- Ampuły płodowe - w przypadku, gdy kotka nie jest otyła, można zauważyć powiększony brzuch i wyczuć w nim tzw. ampuły płodowe, czyli łańcuszek złożony z kulek, ciągnący się od jednego końca macicy do drugiego.
- Zachowanie kota - kotka może stać się bardziej osowiała, szybciej się męczyć lub więcej spać. Zmiany te mogą być uzależnione od temperamentu zwierzęcia i jego kondycji fizycznej.
W razie wątpliwości, weterynarz może przeprowadzić badanie fizyczne, a także zlecić dodatkowe badania, takie jak ultrasonografia, w celu potwierdzenia ciąży i monitorowania stanu zdrowia kotki.
Jak przebiega ciąża u kota?
Moment, w którym kotka zachodzi w ciążę, łatwo jest przeoczyć, zwłaszcza jeśli samica mieszka w jednym domu z niekastrowanym kocurem albo wychodzi na zewnątrz. Co ciekawe, kiedy kotka jest w ciąży, nie odczuwa instynktu macierzyńskiego.
Wczesny etap ciąży
Przez pierwsze trzy tygodnie nie zachodzą większe zmiany w wyglądzie ani zachowaniu. Na początku ciąży kotka może jeść mniej, ponieważ dokuczają jej mdłości i wymioty, będące wynikiem zmian hormonalnych w jej organizmie. Jednak w trzecim lub czwartym tygodniu zaczyna mieć coraz większy apetyt i rozpoczyna się proces przybierania na wadze.
Po 15-17 dniach od zapłodnienia małe kocięta mają od 2 mm do 10 mm długości. Widać już wstępny układ pokarmowy oraz zaczątek pyszczka. W 18. i 19. dniu rozwijają się kończyny przednie i tylne.
Obecne są już mózg i pień mózgu w ich podstawowej postaci. Małe kociaki mają już między 7 a 18 mm długości. Przed 21. dniem życia zarodka zaczyna rozwijać się większość narządów wewnętrznych, układ nerwowy oraz płciowy. Na tym etapie płody są jeszcze bardzo małe, wielkości dużego groszku.
Środkowy etap: 4-5 tydzień
Czwarty tydzień ciąży to czas, gdy pojawiają się pierwsze widoczne znaki kociej ciąży. Zauważalne są brak rui, powiększone i zaróżowione sutki kocicy (mogą pojawić się nawet kropelki mleka), oraz zaokrąglający się brzuszek, co stanowi oczywiste objawy nadchodzącego miotu. W tym okresie kocięta rozwijają się coraz bardziej, a brzuch kotki staje się okrąglejszy, w zależności od liczby maluchów rozwijających się w jej macicy.
Jeśli chcesz wiedzieć, ile kociąt jest w miocie, weterynarz może w tym czasie zrobić zdjęcie rentgenowskie lub badanie USG. Czasami jednak może być jeszcze za wcześnie, aby dokładnie oszacować liczbę płodów po widocznych na obrazie kręgosłupach.
Między 21. a 23. dniem ciąży u kota zaczyna formować się górna warga, rozwijają się powieki, a także tworzą się płatki uszu. Na końcówkach łapek można zauważyć palce, a wewnętrzne narządy, takie jak serce, rozwijają się. Zarodek osiąga długość do 30 mm.
W obszarze głowy rozwijają się szczęka, podniebienie, język i ślinianki, a w mózgu formuje się gruczoł przysadki mózgowej, który pełni istotną rolę w produkcji różnych hormonów. Kości, zbudowane z chrząstki, zaczynają się zwapniać, a zęby zaczynają się formować.
Od 25. do 28. dnia ciąży, kocię mierzy od 21 do 40 mm, a poszczególne elementy ciała nabierają swoich charakterystycznych kształtów. Wzrost płodów postępuje teraz bardzo szybko.
Od 32. do 38. dnia ciąży wielkość płodu wynosi od 35 do 60 mm. Skóra jest jeszcze gładka, bez sierści, ale zaczynają tworzyć się zewnętrzne narządy płciowe. Palce kociąt rozwijają pazurki, a oczy kontynuują swój rozwój, aż w końcu kształtuje się tęczówka. Ruchy kociąt stają się również coraz bardziej wyczuwalne.
Ciąża zaawansowana: 6-7 tydzień
W ostatniej fazie ciąży następuje gwałtowny wzrost płodów, a układ kostny kociąt jest już w pełni uformowany. Dzięki badaniu ultrasonograficznemu u lekarza weterynarii można dokładnie określić liczbę maluchów, które się urodzą.
W zaawansowanej ciąży kotka przygotowuje się do porodu poprzez szukanie ciepłych i bezpiecznych miejsc, gdzie będzie mogła stworzyć gniazdo dla swoich kociąt. Może wchodzić do szaf, szuflad lub pudełek w poszukiwaniu odpowiedniego miejsca.
Aby pomóc, można zaoferować przytulne legowisko na niskim poziomie, umieszczone w cichym i spokojnym miejscu. Należy być jednak przygotowanym na to, że kotka nie zawsze zaakceptuje proponowane legowisko.
W tej fazie ciąży kocia mama może również wykonywać specyficzne ruchy, takie jak obracanie się i nienaturalne rozciąganie się, co może być związane z przygotowaniami do porodu.
Jak wygląda poród kotki?
Sama akcja porodowa zaczyna się od skurczów, które stopniowo zwiększają swoją częstotliwość. Z reguły pierwszy kociak rodzi się najwolniej, ale powinien przyjść na świat w ciągu godziny od rozpoczęcia porodu. Następne kocięta powinny rodzić się co około 15-20 minut po poprzednikach.
Podczas porodu kocięta rodzą się w workach owodniowych, które pękają lub są rozrywane przez matki, by maluchy mogły wziąć pierwszy oddech. Kotka przegryza pępowinę i zjada łożysko, które wysuwa się z jej dróg rodnych. Od tego momentu kocięta muszą pozostać przy matce przez kolejne 8-12 tygodni.
Zazwyczaj poród przebiega naturalnie i nie wymaga interwencji, ale ważne jest, aby być obok i uważnie obserwować jego przebieg. W przypadku jakichkolwiek niepokojących objawów opiekun powinien jak najszybciej skontaktować się z lekarzem weterynarii.
Alarmujące sygnały to między innymi nagłe przerwanie akcji porodowej, brak skurczów, wydzielina o czerwonobrązowym zabarwieniu bez kociąt, zasłabnięcie kotki lub podejrzenie, że nie wszystkie kocięta się urodziły. Takie sytuacje mogą być niebezpieczne dla kotki i jej potomstwa.
Co należy zapewnić ciężarnej kotce?
Koniecznie należy odpowiednio zadbać o ciężarną kotkę. Pierwsze objawy ciąży u kota to sygnał do zwiększenia dziennej porcji pokarmowej. Niektórzy weterynarze zalecają nawet zapewnienie kotce stałego dostępu do pożywienia w czasie ciąży.
Ciężarna kotka powinna przyjmować pokarm wysokokaloryczny, który zawiera odpowiednie ilości mikro i makroelementów. W okresie ciąży kotki zapotrzebowanie na taurynę wzrasta, co jest istotne dla prawidłowego rozwoju kociąt. Warto również zapewnić kotce stały dostęp do świeżej wody.
Podsumowanie
Ważne jest także, aby pamiętać, że każda ruja oznacza gotowość kotki do pokrycia przez kocura. Dlatego jeśli opiekun nie planuje hodowli, powinien skonsultować się z lekarzem weterynarii w sprawie kastracji kotki, by nie mogła zajść w ciążę.
Ta decyzja przyczyni się nie tylko do uniknięcia niechcianych ciąż, ale także do do zmniejszenia problemu bezdomności zwierząt. Dodatkowo kastracja pozytywnie wpłynie na zdrowie i długość życia kota.